door Harmke Leloux, sr. onderzoeker iHub, procesbegeleider Ketenbreed Leren.

Hebben jullie dat ook, dat je bijna immuun raakt voor de vele artikelen die schreeuwen om veranderingen in de jeugdzorg en de ggz? Titels als ‘jeugdzorg luidt de noodklok’, ‘organisaties slaan alarm’, ‘behandeling van kinderen met complexe problematiek is onrendabel’, of documentaires als ‘Alicia’ of ‘Rotjochies’ volgen elkaar in rap tempo op. Ik zou bijna zeggen: net zo snel als het met aantal Corona-besmettingen ging, maar dat even terzijde. Ik weet niet hoe het met jou zit, maar ik wil me hier helemaal niet immuun voor voelen, dus waar komt dat dan vandaan?

En ik denk dat ik het weet. Elk artikel, elke tv-uitzending, vergroot mijn gevoel van machteloosheid. Hoe lang roepen we nu al dat het echt anders en beter moet? Hoeveel artikelen, documentaires, tv-optredens, blogs en onderzoeken zijn er nog nodig om eindelijk eens collectief in de veranderstand te komen? Misschien had mijn grootmoeder toch gelijk: praatjes vullen geen gaatjes… of gaten in dit geval.

Nu hoor ik je denken: kijk eerst eens naar jezelf! Jij als onderzoeker doet toch ook niet anders ‘praatjes’ opstellen op basis van onderzoeksgegevens? Daar heb ik inderdaad over nagedacht: wat motiveert me (en rechtvaardigt mij) om te doen wat ik doe? En mijn antwoord hierop is het volgende. Ik voel me minder machteloos als ik niet alleen lijdzaam toekijk, maar op mijn manier me actief probeer in te zetten. Als onderzoeker bij iHub bijvoorbeeld. En tijdens mijn deelname aan het project Ketenbreed Leren, door oprecht te luisteren naar jeugdigen, ouders en bevlogen hulpverleners. Te luisteren naar hun verhaal, hun ervaringen en visie op wat beter kan, wat beter moet!

Maar het mag niet eindigen bij alleen actief luisteren! Het is naar mijn mening de verantwoordelijkheid van iedere onderzoeker, om het verhaal te vertalen naar concrete handvatten voor het werkveld. Om die brug naar de praktijk te zijn.  Wie en wat is nodig om ècht te komen tot duurzame veranderingen in de zorg.  En gelukkig zijn er veel projecten als Ketenbreed leren waarbij deze vertaalslag gebeurt.

Maar ook dan zijn we er nog niet. Dan rest ons nog om daadwerkelijk in de actiestand te komen. En ja, als we dan zo dol zijn op praten, laten we dan grootmoeder het tegendeel bewijzen. Praatjes vullen wèl gaatjes, als het de juiste praatjes zijn. Praatjes over: wat heb jij vandaag concreet gedaan om de zorg aan kwetsbare kinderen en ouders weer ietsjes beter te maken? En wat ga je morgen doen? Waar kan ik je bij helpen? Wat kunnen we samen nog meer?

Laten we afrekenen met het gevoel van machteloosheid en de handen ineen slaan. Ik doe mee!